Hội chứng Raynaud là tình trạng co thắt đột ngột các mạch máu nhỏ ở ngoại biên khi gặp lạnh hay do stress, khiến các mạch máu hẹp lại và hạn chế sự lưu thông máu đến các mô... gây ra biến đổi màu sắc da và thiểu dưỡng vùng mô mà mạch máu đó nuôi dưỡng. Vậy cách nào để phòng bệnh trong thời tiết giá lạnh này?

Cách nhận biết

Khi trời lạnh, hoặc khi tay, chân tiếp xúc với nước lạnh, sự co mạch ngoại vi xuất hiện dẫn tới hiện tượng Raynaud, thường xảy ra với các động mạch nhỏ ở ngón tay, ngón chân, các tiểu mao mạch ngoại vi...

Triệu chứng của bệnh Raynaud bao gồm:

Lạnh ngón tay và ngón chân.

Thay đổi màu sắc trên da phản ứng với stress hoặc lạnh có trình tự. Biểu hiện điển hình của hội chứng Raynaud diễn ra 3 giai đoạn thay đổi màu sắc da:

Giải đoạn 1: Đầu tiên da trở nên tái nhợt (màu trắng) do mạch máu bị co lại.

Giai đoạn 2: Giai đoạn sau chuyển thành màu xanh tím do hiện tượng khử oxy, thiếu oxy.

Giai đoạn 3: Giai đoạn cuối cùng các mạch máu giãn ra và da trở nên đỏ hồng trở lại.

Tuy nhiên các giai đoạn này nhiều khi xuất hiện không điển hình, có thể chỉ thấy giai đoạn 1 và 2.

Tê, cảm giác gai hoặc đau nhức khi nóng lên hoặc giảm căng thẳng.

Raynaud tiến triển từng đợt, kéo dài dẫn tới hiện tượng thiếu máu cục bộ làm tổn hại vùng mô do mạch máu chi phối. Hiện tượng xơ chai hoặc nặng hơn là hoại tử đầu các ngón có thể xuất hiện nếu tình trạng thiếu máu lâu dài và nghiêm trọng, thường gặp trong Raynaud thứ phát. Loét và hoại tử là biến chứng khó điều trị.

Cảnh giác với nhiệt độ lạnh hay stress

Ở người bệnh Raynaud, khi tiếp xúc với nhiệt độ lạnh hay stress, các mạch máu ở bàn tay và bàn chân xuất hiện phản ứng một cách thái quá, gây co thắt mạch máu.

Nhiệt độ lạnh: Khi cơ thể tiếp xúc với nhiệt độ lạnh, tứ chi bị mất nhiệt. Cơ thể cung cấp máu tới các ngón chân, ngón tay chậm xuống để bảo vệ nhiệt độ nội tạng cơ thể, làm giảm lưu lượng máu bằng cách thu hẹp các động mạch nhỏ dưới da ở tứ chi. Ở người bị Raynaud, phản ứng này thường quá mức.

Căng thẳng: Stress gây ra một phản ứng tương tự như cảm lạnh trong cơ thể, và phản ứng của cơ thể tương tự có thể bị quá mức ở những người bị Raynaud.

Như vậy, có thể thấy nhiệt độ lạnh (mà đơn giản như đặt bàn tay dưới vòi nước lạnh, lấy một cái gì đó trong tủ đông lạnh hoặc tiếp xúc với không khí lạnh...) là nguyên nhân kích hoạt Raynaud; cảm xúc căng thẳng có thể gây ra khởi phát bệnh.

Có phòng được bệnh?

Không hút thuốc: Hút thuốc gây ra co thắt mạch máu giảm nhiệt độ da, có thể dẫn đến một đợt bệnh. Hít khói thuốc lá cũng có thể làm nặng thêm Raynaud.

Tập thể dục: Nên tập thể dục thường xuyên, đặc biệt nếu có Raynaud tiên phát. Tập thể dục có thể làm tăng lưu thông máu, có lợi cho bệnh Raynaud nói riêng và cho sức khỏe nói chung.

Kiểm soát căng thẳng: Stress có thể gây đợt bệnh cấp, vì vậy cần phải kiểm soát căng thẳng, thư giãn... có thể giúp kiểm soát số lượng đợt bệnh.

Tránh dùng caffeine: Caffeine làm mạch máu thu hẹp và có thể làm tăng các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Raynaud.

Chăm sóc bàn tay, bàn chân: Nếu có Raynaud, bảo vệ bàn chân bàn tay khỏi chấn thương, không đi chân đất, cắt móng tay, móng chân (để tránh làm tổn thương ngón tay và ngón chân) và tránh mang bất cứ thứ gì nén các mạch máu ở bàn tay hoặc bàn chân, ví dụ như đeo nhẫn hoặc đi giày dép chật... Kiểm tra đầu ngón tay, chân thường xuyên để phát hiện và điều trị kịp thời các vết thương.

Mặc ấm: Vào mùa đông cần đội mũ, khăn, tất và găng tay (bao tay) khi đi ra ngoài; hạn chế các hoạt động ngoài trời lạnh; tránh tiếp xúc với nước lạnh, đá lạnh (đeo găng tay để lấy thực phẩm trong tủ lạnh hoặc tủ đá).

Khi đợt Raynaud xuất hiện, việc đầu tiên và quan trọng nhất là làm ấm bàn tay hoặc bàn chân hoặc bất kỳ khu vực da nào khác bị ảnh hưởng. Cụ thể: Di chuyển đến khu vực ấm hơn, đặt tay dưới nách, sưởi ấm ngón tay và ngón chân, massage tay và bàn chân...

• Khi nào cần bổ sung vitamin và khoáng chất cho trẻ (24/01/2019)
• Xoa bóp cải thiện các bệnh về mắt (18/01/2019)
• Tăng men gan có nguy hiểm (18/01/2019)
• Phòng bệnh mùa lạnh cho trẻ (18/01/2019)
• Thiếu máu lên não và vấn đề xương khớp ở người trung niên (18/01/2019)
• Chế độ ăn kiêng có thể giảm cholesterol (18/01/2019)
• Thiếu kali và sự ảnh hưởng đến cơ thể (18/01/2019)
• Khi nào không nên tiêm vaccin phòng viêm gan A (18/01/2019)
• Những kiến thức bất ngờ liên quan đến đột quỵ (12/01/2019)
• Một số tiến bộ trong điều trị bệnh lý tim mạch (12/01/2019)
• Ho kéo dài vào mùa lạnh và cách xử trí (12/01/2019)
• Phòng viêm mũi dị ứng mùa lạnh ẩm (12/01/2019)
• Các nghiên cứu y học được chú ý nhiều nhất năm 2018 (12/01/2019)
• Bệnh hay gặp mùa đông xuân (12/01/2019)
• Làm việc sai tư thế, nhiều người trẻ bị đau lưng (12/01/2019)
• Những lưu ý quan trọng khi bổ sung canxi dành cho bà bầu (24/12/2018)
• Tại sao bà bầu cần bổ sung Vitamin tổng hợp (24/12/2018)
• Làm gì để hệ tuần hoàn của bạn hoạt động tốt (24/12/2018)
• Cholesterol và những cách kiểm soát (24/12/2018)
• Mắc bệnh gì không được đi máy bay (24/12/2018)